جدیدترین پروژه عملیات روانى در انتخابات دهم

ستادهاى انتخاباتى اصلاح طلبان این روزها «موج آفرینى»، «تهییج» و «القا» را در دستور کار خود قرار داده اند. این شیوه تبلیغاتى- انتخاباتى که برپایه جلب و جذب آرا پایه ریزى شده، درصدد است که با تزریق هیجانات پرحجم، متوالى و پرفشار، جامعه راى دهندگان را به یک «باور» و« تصمیم» رهنمون سازد. مرورى بر جنس فعالیت هاى میدانى این جریان، شکل گیرى سناریویى را روایت مى کند که اختلالات تحلیلى مخاطب را هدف گرفته است.

به گزارش ایرنا به نقل از روزنامه جوان، اصلاح طلبان مى کوشند تا با خلق یک فضا، زمین بازى را براى مخاطب انتخاب کنند. بر اساس این الگو کوشش مى شود که با نمادسازى هایى همچون شال، دستبند و روسرى سبز، به راه افتادن یک «جنبش»، یک «حرکت» و یک «اعتراض» درمعرض دید عموم قرارگیرد.

نکته قابل توجه دیگر در این سناریو، تلاش براى در«دسترس قرارگرفتن» و« قابل وضوح بودن» این جریان و نمادهاست. حضور حاملان و عاملان این نمادها در نقاط مختلف شهر، خودروهاى مزین و مسلح به پرچم هاى سبز، همنشین و قرین با چاپ و توزیع فراوان اقلام تبلیغاتى شامل پوستر، بنر و تراکت، در راستاى در معرض دید بودن و باورپذیرى یک جریان عمومى است.

شگرد دیگر، حضور در فضاى مجازى اعم از سایت ها و وبلاگ ها و نیز برقرارى ارتباطات بینابینى از طریق پیامک براى شبکه سازى است. به این چارچوب، ارتباطات فردى و چهره به چهره را نیز باید اضافه کرد.
این جریان همچنین مى کوشد تا باطرح مباحثى همچون افزایش راى خیره کننده کاندیداى خود فضاى روانى براى برترى خود را القا کند و تضعیف روحیه حامیان رقیب را کلید بزند.

موضوع دیگرى که در این زمینه با اندکى رصد قابل ارزیابى است، طرح مباحث ساختار شکنانه براى ایجاد فضاى دو قطبى است. بى تردید شکل گیرى این فضا، زمینه مناسبى را براى بهره گیرى از تکنیک «مظلوم نمایى» فراهم مى سازد.

طرح امکان تقلب در آرا و خدشه در سلامت انتخابات نیز یکى دیگر از اهداف جریان مزبور است. آنها مى خواهند در صورت شکست در انتخابات، فرد منتخب را با شبهات متعددى مواجه ساخته و شرایط عصیانگرى را براى خود شکل دهند.

با توجه به موارد ذکر شده مى توان گفت مجموع فعالیت تبلیغاتى- انتخاباتى این جریان در محورهاى ذیل محصور مى شود:

- شکل دهى به برداشت هاى مخاطبان از طریق کلام و تصویر.
- دستکارى در ادراکات به صورت مواجهه فرد با مسائل جدید که بتواند نگرش ها و باورهاى او را تحت تاثیر قرار دهد.
- هدایت رفتارهاى خاص براى رسیدن به اهدف از پیش تعیین شده.

در این میان اما چند موضوع موفقیت این سناریو را با چالش هایى جدى مواجه ساخته است. این چالش ها عبارتند از:
الف- جریان اصلاحات مى کوشد تا ساختار اجتماعى سنتى جامعه را به فضاى اتوپیاى غربى خود بخیه بزند، به امید زمانى که این دو با هم جوش خورده و از یک جنس بشوند که البته چنین چیزى حاصل نشدنى است.
بى شک اگر جزاین بود، این محصول سال 84 بارمى داد.
ب- موج مورد ادعاى جریان دوم خرداد، شرایط افت را تجربه مى کند چرا که پیدایى «آگاهى»، « فوریت بیشتر» براى اقدام، «انتخاب» و نیز « قضاوت» عامه که از شرایط تاثیرپذیرى افکارعمومى است علایمى را مخابره نمى کند.
ج- افکار عمومى هنوز در گیرودار دریافت یک پاسخ به سر مى برد.

منابع مالى جریان اصلاحات هنوز مبهم است. آنان از کمک هاى مردمى سخن به میان مى آورند اما:
1) این اقلام تبلیغاتى میلیاردى آیا واقعاً ازسوى مردم ساپورت شده است.
2) اگر این کمک هاى میلیاردى مردمى باشد آن گاه ادعاى کاندیداى آنها نادرست خواهد بود که مشکلات اقتصادى مردم را به زانو درآورده است. مردمى که به باور آنها درشرایط بحران اقتصادى به سر مى برند چگونه است که براى تبلیغات میلیاردى به نفع یک کاندیدا خم به ابرو نمى آورند. البته شاید منظور از مردم، اسپانسرهایى است که از جیب مردم هزینه مى کنند!
د- جریان مزبور سعى دارد به نام گفتمان، مخاطبان را اسیر گفته هاى خود کند. در باور آنها جامعه راى دهنده نمى اندیشد، نمى گوید، نمى بیند، قضاوت نمى کند و حکم نمى راند مگر با اندیشه و زبان و چشم و حکم حاملان گفتمان کاندیداى آنان.

این اما همه ماجرا نیست. قسمت عمده عملیات روانى ذهنى جبهه اصلاحات حول و محور آرایى است که آنها از انباشت آن در سبد خود سخن به میان مى آورند. تاکید این جریان مبنى بر پیروزى در دور اول انتخابات ازیک «خط کشى» انحرافى پرده بر مى دارد که جاى بحث کاملاً دقیقى دارد. برپایه آمار رسمى اى که اعلام شده 46 میلیون و 200 هزارنفر در این دوره از انتخابات واجد شرایط راى هستند که آنالیز جامعه راى دهندگان آن عبارت خواهند بود از:

- جامعه روستایى 15 میلیون و 300 هزارنفر معادل 33درصد از واجدین شرایط
- شهرهاى کوچک 19 میلیون و 600 هزارنفر معادل 2‎/42درصد
- شهرهاى بزرگ 11میلیون و 260 هزارنفر معادل 24 درصد
حال اگر میزان مشارکت در دهمین دوره انتخابات ریاست جمهورى 60 درصد لحاظ شود، شرکت 27 میلیون و 700 هزار نفر در انتخابات ثبت خواهد شد که جامعه روستایى با 9 میلیون راى، شهرهاى کوچک با 11میلیون و 800 هزارنفر و شهرهاى بزرگ با 6 میلیون و 700 هزارنفر در انتخابات شرکت خواهند کرد.
با توجه به آمار ارائه شده عملاً مى توان گفت که:
- درشهرهاى بزرگ با توجه به راى سنتى اصولگرایان که کف حداقلى آن 30 درصد است با احتساب رویش ها مى توان سبد راى حداقل 40 تا 50 درصدى را براى کاندیداى اصولگرا متصور شد.
- درشهرهاى کوچک و روستا ها نیز با توجه به اذعان گروه هاى دوم خردادى مبنى بر فعالیت هاى دولت نهم در این بخش ها مى توان حداقل آرایى بین 50 تا 70 درصد را براى کاندیداى اصولگرا انتظار کشید.

بر این اساس مى توان تاکید کرد که در شرایط کنونى هیجانات ایجاد شده از سوى جریان اصلاح طلب براى غالب نمایى خود در فضاى انتخابات، بیش از هرچیز دیگرى براى خدشه در نتایج واقعى انتخابات است. آنها علاوه بر ابهام افکنى در فضاى ذهنى مردم، درصدد هستند تا نتایج واقعى انتخابات را از هم اکنون مخدوش جلوه دهند. اقدامى که در انتخابات ریاست جمهورى سال 84 نیز اتفاق افتاد و جریان رقیب اصولگرا ضمن ساماندهى یک تبلیغات میدانى پرحجم، درصدد بود تا این انتخابات حجیم را به واقعیت افکارعمومى تعمیم داده وسپس این گونه نتیجه گیرى کند که پیروز میدان انتخابات کاندیداى با حجم بالاى تبلیغات است. این جریان پیشاپیش از پیروزى در انتخابات سخن به میان مى آورد و حتى برخى گروه هاى وابسته به آن از وزارت کشور وقت درخواست مجوز براى برگزارى جشن پیروزى در فرداى برگزارى انتخابات کرده بودند!

این شگرد، در انتخابات سال 88 نیز دقیقاً در حال اجراست اما حقیقت امر این است تبلیغات حجیم و ابهام آفرین و جنجال هاى تبلیغاتى به هیچ وجه نمى تواند تصویر درستى از افکار عمومى به دست دهد و اگر این شاخص مى توانست معیار مناسبى براى گزینش مسؤولان منتخب باشد، اصولاً چه نیازى به راى گیرى آن هم به صورت مخفى بود!

«میزان راى ملت است»، نه تبلیغات گسترده ستادها. هرکاندیدایى که بتواند فراتر از تبلیغات آراى اکثریت ملت را به خود اختصاص دهد، برگزیده نهایى آزمون ملى 22 خرداد است و تا قبل از آن، ابهام آفرینى درباره نتیجه آرا چیزى جز عملیات روانى نیست.